Woensdag 19 december onthulde gedeputeerde Hans Teunissen in Eijsden-Margraten de locatie van de nieuwe Limburgse ArcheoRoute. Daarmee doet de ArcheoRoute voor het eerst ook Zuid-Limburg aan. Dankzij de ArcheoRoute worden archeologische vindplaatsen en verhalen geopend, die veelal verborgen en gesloten in de aarde onder onze voeten liggen. De vindplaatsen worden gemarkeerd met een 2,2 meter hoge stalen speer en het verhaal wordt verteld met behulp van moderne technieken. Door deze combinatie wordt archeologie meer zichtbaar en beleefbaar voor iedereen.

Hans Teunissen, gedeputeerde Archeologie: “Limburg is de rijkste archeologische provincie van Nederland. Om archeologie voor de inwoners en bezoekers van onze provincie meer zichtbaar en beleefbaar te maken, hebben we het initiatief genomen voor de ArcheoRoute. We willen dat archeologie onderdeel wordt van ons eigen verhaal en onze eigen omgeving. ”

Parelketting

In de gemeenten Beesel, Weert, Venray, Nederweert en Roerdalen werden afgelopen twee maanden de eerste speren geplaatst. Vandaag volgt Eijsden-Margraten. Vervolgens worden begin volgend jaar nog acht locaties onthuld. Het uiteindelijke resultaat is een parelketting van beleefbare archeologische vindplaatsen door heel Limburg.

Fort Navagne

Wethouder Gerry Jacobs: “De oksel tussen Maas en zijriviertje Berwijn is een onontdekt terrein tussen de gemeente Eijsden-Margraten en de Belgische gemeente Voeren, waar vele eeuwen historie wachten om opnieuw verteld te worden. Wat nu weide, akker en verwilderd bos is, was lang geleden een immense Spaanse fortificatie met hoge stenen- en aardenwallen, grachten, bruggen een kasteel met bijgebouwen en stallen, ter grootte van meer dan 25 hectare. Dit Fort Navagne werd hier in 1634 gebouwd nadat stadhouder Frederik Hendrik Maastricht had veroverd. Het fort had een strategische positie aan de Maas en werd ingezet door de Spaanse troepen om Maastricht te belegeren.”

Magnetometrisch onderzoek

Gemeente Eijsden-Margraten heeft de afgelopen jaren samen met de Belgische gemeente Voeren op diverse manieren de geschiedenis van dit fort in kaart laten brengen. In 2012 is een magnetometrisch onderzoek uitgevoerd, en vervolgens een verkennend booronderzoek. Daarnaast is een zogenaamd non-destructief archeologisch onderzoek gedaan, ofwel een historisch bureauonderzoek. De bevindingen lopen uiteen van gebeurtenissen in de streek tot het bestellen van materialen voor de bouw van het fort over een periode van enkele honderden jaren. “Als een paal boven water staat de conclusie dat hier ooit een omvangrijk fort heeft gestaan. De locatie kent een bewogen geschiedenis, waarvan nu met het blote oog bijna niets meer te zien is”, aldus wethouder Jacobs.

Archeologie in de Etalage

De ArcheoRoute, die mede mogelijk wordt gemaakt door de deelnemende gemeenten en Limburg Marketing, is onderdeel van het programma ‘Archeologie in de Etalage’. “Sinds 2015 is de Provincie Limburg actief om archeologische verhalen boven het maaiveld te tillen en te verbinden met de samenleving. In dat kader is bijvoorbeeld ook het provinciaal archeologisch depot verhuisd naar de Vondst, het nieuwe centrum voor Archeologie in Limburg, in de voormalige bibliotheek aan het Raadhuisplein in Heerlen”, aldus Teunissen.

Digitale technieken

De ArcheoRoute zorgt ervoor dat de bijzondere archeologische verhalen met de nieuwste digitale technieken zichtbaar worden gemaakt. De boodschap bij de vindplaatsen is: ‘Hier op deze plek heeft zich een bijzonder verhaal afgespeeld. Ga mee de geschiedenis in en ontdek de link met het heden!’. Er wordt daarbij gebruik gemaakt van ‘mixed reality’, die gebruikers de “echte wereld” toont (zoals in Augmented Reality), maar hierin levensechte virtuele objecten projecteert (zoals in Virtual Reality). Dat maakt dit project zeer vernieuwend. Daarnaast bevat de ArcheoRoute een spelelement: bezoekers kunnen per locatie een 3D-element van een archeologisch icoon verzamelen.

De app is via de App Store en Google Play te downloaden op de smartphone. De website www.archeoroutelimburg.nl informeert bezoekers over alle vindplaatsen en biedt aanvullende informatie en verwijzingen naar musea.